Nog plaatsen vrij 2 daagse training Zingevingsgerichte psychotherapie

Hoe vergroot u het gevoel van zingeving en betekenisgeving bij mensen met kanker?

De diagnose kanker gaat vaak gepaard met verliezen op verschillende levensgebieden, zoals fysieke gezondheid, werk en relaties. Deze verliezen kunnen het ervaren van zingeving bemoeilijken. Zingevingsvragen die vaak worden gezien bij mensen met kanker zijn bijvoorbeeld: ‘Waarom overkomt mij dit?’, ‘Tel ik nog mee nu ik niet meer volledig zal kunnen werken?’ en ‘Is mijn leven nog de moeite waard?’. Zingeving wordt gezien als één van de beschermende factoren tegen het ontstaan van psychische problemen (Richtlijn Aanpassingsstoornis, 2016). Daarom zijn mensen met kanker gebaat bij een gerichte therapie om zingeving te vergroten.

Tijdens de tweedaagse cursus maakt u kennis met de theorie en praktijk van zingeving, zodat u als zorgprofessional in staat bent om het gevoel van zingeving bij cliënten te vergroten. De onderdelen uit het groepsprotocol zijn ook toepasbaar in individuele therapie.

Zingevingsgerichte psychotherapie is een nieuwe evidence based therapie in Nederland, voor mensen met kanker. Deze groepstherapie is een bewerking van de Amerikaanse Meaning Centered Group Psychotherapy van professor W.S. Breitbart en gebaseerd op het werk van Victor Frankl. De onderzoeksgroep van professor Irma Verdonck (VUMC) heeft deze therapie in samenwerking met het Ingeborg Douwes Centrum aangepast voor mensen met kanker in de curatieve fase en onderzocht op effectiviteit. Zingevingsgerichte psychotherapie blijkt (kosten)effectief en helpt mensen met kanker met het vergroten van psychisch welzijn, toename van gevoel van zingeving, verbetering  van de coping en afname van distress en depressieve klachten (van der Spek et al 2017).  Om meer te lezen over het onderzoek Meaning-centered group psychotherapy for cancer survivors: development, efficacy and cost-utility –  Nadia van der Spek (2016).

Praktische informatie

Doelgroep: Psychologen, psychotherapeuten, psychiaters met kennis over en ervaring met het werken met mensen met kanker (bij voorkeur een deskundige uit het deskundigenbestand van de NVPO). Mogelijk wordt de doelgroep later uitgebreid met andere zorgprofessionals.

Locatie: Ingeborg Douwes Centrum

Kosten: € 699,- incl. protocol, werkboek en maaltijd.

Accreditatie: Accreditatie is aangevraagd voor klinisch psychologen (FGzPt) en psychotherapeuten.

Maximaal aantal deelnemers: 12.

Literatuur: Voor aanvang van de cursus wordt aangeraden het boek Viktor Frankl – De zin van het bestaan, een inleiding tot de logotherapie te lezen. Het protocol en een cliëntenwerkboek worden bij aanvang van de cursus uitgedeeld.

Docent: Drs. Margot Remie, GZ-psycholoog bij het IDC.

Wanneer:
dag 1: donderdag 19 maart van 13.30 – 20.30 uur (inclusief maaltijd)
dag 2: donderdag 2 april van 13.30 – 20.30 uur (inclusief maaltijd)

Aanmelden?

U kunt zich aanmelden door te mailen naar ingeborgdouwescentrum@olvg.nl o.v.v. deelname scholing Zingevingsgerichte psychotherapie. Vermeldt hierbij uw naam, functie en werkplek. Na uw aanmelding ontvangt u een bevestigingsmail van uw inschrijving en de betalingsregeling. Pas na betaling bent u officieel ingeschreven voor de training.

Ingeborg Douwes Centrum lanceert online voorlichting voor ouder met kanker

“Hoe moet het nu met de kinderen?”

Ingeborg Douwes Centrum lanceert online voorlichting voor ouder met kanker

Als iemand de diagnose kanker krijgt, verandert in één klap zijn of haar leven. Als er ook kinderen zijn, liggen daar vaak de grootste zorgen. Wat vertel je ze? Hoe begeleid je ze hier goed bij? Tot voor kort was goede voorlichting hierover niet makkelijk te vinden. Het Ingeborg Douwes Centrum heeft daar verandering in gebracht. Op alle vragen waar een ouder met kanker mee rondloopt als het gaat om de kinderen, staan de antwoorden nu op de website van dit centrum.

Met dit voorlichtingsmateriaal kunnen ouders hun kind(eren) helpen omgaan met alle veranderingen in de gezinssituatie. Het geeft uitleg hoe ouders hun kind kunnen vertellen dat ze kanker hebben en per leeftijdsgroep worden handreikingen gegeven over hoe ze hun kind(eren) het beste begeleiden. Ook als genezing niet meer mogelijk is. Verder wordt een groot aantal hulpbronnen ontsloten, zoals boeken en spelvormen.

Informatie werd gemist

Het Ingeborg Douwes Centrum, een gespecialiseerde ggz-instelling in Amsterdam op het gebied van kanker, biedt psychologische hulp voor mensen met kanker, hun partner, familie, kinderen en ook nabestaanden. Eline Aukema, hoofd van centrum, licht toe: “Wij zien veel, vaak nog jonge gezinnen waarvan één van de ouders een slechte prognose heeft. Het viel ons op dat we zo vaak hoorden dat ouders zo blij waren met onze hulp en dat ze dat zo gemist hadden vanaf het moment van de diagnose. Dat ze al zo lang piekeren over hoe ze het beste hun kinderen kunnen begeleiden in het ziekteverhaal. Wij constateerden dat er weliswaar her en der informatie beschikbaar was, maar niet op één centrale plek. Daarom hebben we het zelf gemaakt.” Om het bereik van de informatie zo groot mogelijk te maken, is het gedeeld met kanker.nl, het centrale online platform in Nederland met informatie over kanker. Aukema: “Wij hopen dat artsen en verpleegkundigen patiënten met de diagnose kanker attenderen op dit voorlichtingsmateriaal. Helaas wordt nog te vaak niet gevraagd óf er kinderen zijn en of er hulp nodig is. Dat dit materiaal er nu is, draagt hier hopelijk aan bij.”

Grote toegevoegde waarde

Als een ouder kanker heeft, beïnvloedt dat het leven van de kinderen en het gezinsleven. Van de spanningen, stress en emoties kunnen kinderen last hebben. Aukema benadrukt het belang van adequate en vooral vroegtijdige voorlichting: “Ouders zijn hierdoor beter toegerust om hun kinderen te kunnen begeleiden. De toegevoegde waarde voor de patiënt en het gezin enorm. In de ziekteperiode zelf, maar ook daarna.” De voorlichting op de site is een eerste handreiking aan ouders, maar niet altijd voldoende. Het Ingeborg Douwes Centrum organiseert daarom groepsbijeenkomsten voor ouders. Uiteraard wordt ook individuele hulp geboden.

Onderzoek en landelijke richtlijn

Het Ingeborg Douwes Centrum zal zich ook de komende tijd blijven inzetten voor betere hulp aan kinderen van ouders die kanker hebben. Onder andere door bij te dragen aan het wetenschappelijk onderzoeksproject ‘Gezin en kanker’ van Professor Boelen van de Universiteit Utrecht over de factoren die invloed hebben op de aanpassing aan de veranderde, stressvolle situatie binnen het gezin. In samenwerking met deze Utrechtse onderzoeksgroep en patiëntenverenigingen, neemt het Ingeborg Douwes Centrum het voortouw voor de ontwikkeling van een landelijke richtlijn voor zorgverleners om goede zorg voor kinderen met een zieke ouder te waarborgen.

Scholing voor zorgprofessionals: kanker en een gezin

Elke ouder met kanker denkt na het horen van de diagnose direct aan de kinderen. Hoe moet het nu met hen? Hoe vertel ik het? Hoe steun ik ze? Al deze vragen en gedachten over de kinderen zijn een bron van onzekerheid en stress. Precies wat je als zorgprofessional wilt voorkomen. Bij deze scholingsbijeenkomst wordt informatie gegeven over wat je ouders kan adviseren en hoe je ze kan begeleiden. Ook is er ruimte voor intervisie.

Praktische informatie

Doelgroep: huisartsen en specialisten, (gespecialiseerde) verpleegkundigen en andere geïnteresseerde zorgprofessionals
Datum en tijd: volgt
Locatie: Ingeborg Douwes Centrum, IJsbaanpad 9-11 te Amsterdam (2de etage)
Docenten: Carine Kappeyne van de Coppello en Anja van Onna
Kosten: 50,00 euro

Aanmelden

Aanmelden per mail via ingeborgdouwescentrum@olvg.nl onder vermelding van naam, adres, functie en werkplek

Symposium Kinderen van ernstig zieke ouders

Op 31 oktober 2019 organiseert OLVG, in samenwerking met het Ingeborg Douwes Centrum, het symposium Kinderen van ernstig zieke ouders in de kapel van OLVG Oost. Als een van de ouders een ongeneeslijke ziekte krijgt, heeft dat een enorme impact op de patiënt zelf en op het gezin. De situatie kan grote invloed hebben op de ontwikkeling van kinderen, zeker als er nog andere zorgen in het gezin zijn. Toch blijken kinderen van ernstig zieke ouders vaak vergeten te worden.

Samenwerking OLVG en IDC

Het Team Ondersteunende en Palliatieve zorg in OLVG zet zich al een paar jaar in voor vroegtijdige, preventieve hulp aan gezinnen door goede voorlichting, screening op andere belastende factoren in het gezin en goede samenwerking en scholing van eventuele overige betrokken hulpverleners. Het Ingeborg Douwes Centrum – verbonden aan OLVG – biedt kinderen van zieke ouders professionele zorg van in de oncologie gespecialiseerde kinderpsychologen. Daarnaast geeft het centrum scholing over kanker in het gezin, zijn (preventieve) themabijeenkomsten Kanker in het gezin (in samenwerking met Dineke Verkaik) en is voorlichtingsmateriaal voor ouders ontwikkeld. Op het symposium Kinderen van ernstig zieke ouders vertellen we u hierover en laten verschillende ervaringsdeskundigen aan het woord: vader en weduwnaar Meindert Jansberg en Femke van der Laan (de weduwe van burgemeester Eberhard van der Laan), maar ook jongeren die terugblikken op hun ervaringen. Sprekers zijn verder Rhea Verheul, beleidsadviseur Kinderombudsman, over het recht om kind te zijn en het effect hierop als een kind op jonge leeftijd mantelzorger wordt. Dineke Verkaik, orthopedagoog en onderzoeker aan de Universiteit van Utrecht, vertelt over haar onderzoek naar de impact van kanker op het gezin en met name de beleving van kinderen. Kinderpsycholoog Antoinette Berkelbach van OLVG sluit af met adviezen en handvatten om zelf met uw ernstig zieke patiënt, partner en kinderen in gesprek te gaan.

Voor wie
Dit symposium is bedoeld voor huisartsen, medisch specialisten, verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, jeugdzorgmedewerkers, psychologen, geestelijk verzorgers, zorgcoördinatoren, beleidsmedewerkers, patiëntenverenigingen, ouders en overige belangstellenden.

Klik hier voor het programma.
Graag aanmelden voor 1 oktober via palliatiefteam@olvg.nl.

Succesvolle landelijke dag van Langs de Zijlijn

Op 14 juni vond de derde editie van de landelijke dag van Langs de Zijlijn plaats in Dronten. Voor gezinnen met een ouder met kanker is een dag georganiseerd waarbij de kinderen allemaal gave workshops kregen (onder andere boxen, nieuwslezen, graffiti, fifa-en) en de ouders lezingen konden bijwonen over het onderwerp kanker in het gezin. Eline Aukema, hoofd van het Ingeborg Douwes Centrum, gaf een lezing met tips en adviezen hoe om te gaan met kinderen die met kanker geconfronteerd zijn.

De volgende landelijke dag staat gepland op 13 juni 2020. Kijk hieronder naar de aftermovie en voor meer informatie op www.langsdezijlijn.nl

Themabijeenkomst kanker in het gezin

Ouders van minderjarige kinderen vragen zich vaak af wat ze wel en niet met de kinderen kunnen of moeten bespreken na de diagnose kanker. Als ouder wil je graag weten hoe je de kinderen het beste in deze moeilijke periode kunt begeleiden. Je staat als ouder(s) zelf ook voor extra taken, zoals het volgen van behandeltrajecten en het omgaan met de gevolgen ervan, het organiseren van het huishouden en het omgaan met reacties uit je omgeving. Tijdens de themabijeenkomsten wordt informatie gegeven over wat helpt om goed met de situatie om te gaan en is er ruimte voor het uitwisselen van ervaringen.

Tijdens de bijeenkomsten wordt stilgestaan bij een specifiek thema: communicatie in het gezin, omgaan met emoties en opvoeding. Ook reacties en behoeften van de kinderen, passend bij hun ontwikkeling, komen aan de orde. Deze thema’s kunnen mogelijk vragen bij u oproepen die u tijdens de bijeenkomst kunt bespreken en delen met andere ouders onder begeleiding van twee (kinder)psychologen.

Deze bijeenkomsten worden georganiseerd in samenwerking met de Universiteit Utrecht, waar onderzoek wordt gedaan naar kanker in het gezin en waar een boekje wordt ontwikkeld voor gezinnen.

Begeleiding: Carine Kappeyne van de Coppello en Ans Cats
Data: dinsdag 21 januari, dinsdag 28 januari en dinsdag 4 februari van 15.30 – 17.00 uur
Locatie: Ingeborg Douwes Centrum, IJsbaanpad 9-11 Amsterdam
Kosten: geen, deze bijeenkomsten zijn gesponsord
Aanmelding: per e-mail via ingeborgdouwescentrum@olvg.nl. Graag ook uw telefoonnummer vermelden.

Nog enkele plekken beschikbaar voor ‘Zelfzorg voor hulpverleners in de palliatieve zorg’

Woensdag 16 oktober 2019 start er weer een cursus Zelfzorg voor hulpverleners in de palliatieve zorg. Meld je nu aan, nog een paar plekken vrij!

In deze cursus ‘Zelfzorg voor hulpverleners in de palliatieve zorg’ staan we in een groep van maximaal tien deelnemers stil bij de emotionele impact van uw werk op uzelf en hoe u daar, door middel van goede zelfzorg, mee om kunt gaan. We bespreken theoretische kaders over zelfzorg en geven u praktische handvatten en oefeningen die direct zijn toe te passen. U leert ook van elkaar tijdens de terugkerende intervisie. Aan het eind van de cursus bent u uitgerust met concrete mogelijkheden om goed voor uzelf te zorgen tijdens en buiten uw werk.

Programma
De cursus bestaat uit vijf bijeenkomsten van ieder 2,5 uur:
Bijeenkomst 1: Introductie zelfzorg
Bijeenkomst 2: Werk-privébalans
Bijeenkomst 3: Omgaan met stress en heftige gebeurtenissen
Bijeenkomst 4: Impact van overleden patiënten
Bijeenkomst 5: Zelfcompassie en compassiegerichte zorg

Tussen de bijeenkomsten dagen we u uit om nieuwe vaardigheden in de praktijk toe te passen.

Docent: Sanne Koemans, Gezondheidszorgpsycholoog
Data: Woensdagavond van 17.30 – 20.00 uur op 16 oktober, 6 november, 27 november, 18 december 2019 en 8 januari 2020
Locatie: Ingeborg Douwes Centrum, IJsbaanpad 7-9 Amsterdam
Kosten: € 465,- p.p., inclusief literatuur en broodjes
Waardering cursus: 8,5
Aangeraden aan collega’s: 100%
Aanmelden:
Per mail via ingeborgdouwescentrum@olvg.nl o.v.v. deelname cursus Zelfzorg. Vermeld hierbij uw naam, functie, werkplek en eventueel BIG-registratienummer.
Artikelen
Klik hier voor interview van een deelnemer, verpleegkundige hematologie VUMC.
Klik hier voor interview docent en psycholoog Ingeborg Douwes Centrum.

Pilot aanpassingsstoornis

Patiënten met kanker worden blootgesteld aan vele stressoren in alle fasen van de ziekte, tijdens de diagnostiek en de medische behandeling, en ook na afronding van het behandeltraject. Bij kanker is juist de combinatie van de levensbedreigende aandoening met daarbij existentiële vragen én de aanslag op het lichaam door de ziekte en de behandelingen een combinatie van psychische en lichamelijke factoren die aanpassing extra lastig maken. De meeste (ex-)patiënten zijn in staat om zich lichamelijk en emotioneel staande te houden en zich aan te passen aan de stressoren en de veranderingen die de ziekte tot gevolg heeft mede dankzij hun veerkracht. Wanneer dit niet goed lukt, kan een patiënt een aanpassingsstoornis ontwikkelen.

Sinds in 2012 de aanpassingsstoornis uit het basispakket is gehaald, valt een deel van de (ex-)patiënten met kanker en een aanpassingsstoornis tussen wal en schip. Wanneer een patiënt met een aanpassingsstoornis niet adequaat en niet tijdig wordt behandeld, loopt deze het risico op toename van de klachten, wat kan leiden tot een zwaardere diagnose zoals een angststoornis of een depressieve stoornis. Dit is een onwenselijke situatie.

In 2016 is de richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker opgesteld. Deze richtlijn maakt het mogelijk om de psychologische zorg voor de groep die daaraan behoefte heeft duurzaam in te richten. In overleg met het ministerie van VWS is besloten om voor het inrichten van deze zorg te starten met een pilot Aanpassingsstoornis.

Doel van de pilot
Het doel van de pilot is om te kijken wat de invloed van zorg volgens de richtlijn Aanpassingsstoornis is op het welzijn en de behoefte aan zorg bij (ex-)kankerpatiënten met de indicatie aanpassingsstoornis.
De pilot loopt van 1 maart 2018 tot 1 maart 2020 en is een samenwerking van het ministerie van VWS, ZONMW en het Landelijk Overleg Psychosociale Oncologische Zorg.

Doelgroep
De doelgroep voor deze pilot zijn patiënten met een voorgeschiedenis met kanker bij wie aanwijzingen zijn voor de aanwezigheid van een aanpassingsstoornis.

Deze patiënten:

  • zijn 18 jaar of ouder;
  • hebben in de acute fase een periode van intensieve behandeling voor kanker in het ziekenhuis afgerond. Patiënten die nog wel intensief in het ziekenhuis behandeld worden, komen in aanmerking voor de psychologische zorgverlening binnen het somatisch medisch behandeltraject en worden in deze pilot niet geïncludeerd;
  • hebben een curatief dan wel een palliatief perspectief;
  • melden zich bij de huisarts met uiteenlopende klachten of problemen. Dit kan wijzen op een mogelijke aanpassingsstoornis;
  • worden door de huisarts verwezen naar een BIG-geregistreerde behandelaar uit het deskundigenbestand van de NVPO (waaronder psycho-oncologische centra als het IDC).

Wat betekent deelname aan de pilot voor cliënten van het Ingeborg Douwes Centrum?

  • Het Ingeborg Douwes Centrum doet mee aan deze pilot. Al onze behandelaren zijn BIG-geregistreerde psychologen en lid van de NVPO. Na de intakefase stelt de behandelaar vast of de cliënt mee kan doen aan de pilot;
  • Cliënten krijgen een passende behandeling die volledig wordt vergoed vanuit de pilot. De duur van de behandeling kan variëren van maximaal vier sessies, maximaal tien sessies of maximaal zestien sessies;
  • Het eigen risico wordt niet aangesproken;
  • Interventies die door de zorgverzekeraar niet vergoed worden, zoals mindfulness, kunnen bij deze pilot wel ingezet worden;
  • Naast de gebruikelijke intakevragenlijst van het Ingeborg Douwes Centrum, vult de cliënt tweemaal een digitale vragenlijst in met vragen over de ‘kwaliteit van leven’ (eenmaal na het intakegesprek en eenmaal na afronding van de behandeling). Het invullen duurt ongeveer 15 minuten. De gegevens worden anoniem en op groepsniveau verwerkt ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek;
  • De cliënt moet toestemming geven om binnen de pilot behandeld te kunnen worden;
  • Na de intakefase stelt de behandelaar vast of de cliënt mee kan doen aan de pilot. De vergoeding van de behandeling loopt niet zoals gebruikelijk via de zorgverzekeraar, zodat er voor de cliënten geen kosten verbonden zijn aan deze zorg. Vanuit het ministerie van VWS is geld beschikbaar gemaakt voor deze pilot.

Voor verdere informatie:
Zie de website van het IKNL.

De pilot wordt gecoördineerd door ZonMw in samenwerking met IKNL en het Landelijk Overleg Psychosociale Oncologische Zorg. Dit is een samenwerkingsverband van KWF Kankerbestrijding, IKNL, NFK, NVPO, IPSO, V&VN Oncologie, KNGF-NVFL en PAZ/LVMP. Het Landelijk Overleg Psychosociale Oncologische Zorg zet zich al jaren in voor goede toegankelijkheid van passende psychosociale zorg voor (ex-)kankerpatiënten.

Genezen, maar niet beter

Dagelijks zien wij mensen die kampen met late effecten na de behandeling van kanker. Na de afronding van de behandeling start voor de patiënt het verwerkingsproces pas, op het moment dat de buitenwereld denkt dat het klaar is. Maar het is niet klaar, en het zou goed kunnen dat je nooit meer echt de oude wordt.

Gisteren verscheen het rapport ‘Kankerzorg in Beeld: over leven met en na kanker’ van de Taskforce Survivorship waar het IDC ook in participeert. Dit rapport beschrijft de late effecten, dus de gevolgen van kanker op langere termijn. Vermoeidheid, angst en somberheid maar ook problemen met het krijgen van een hypotheek zijn veel voorkomende klachten.

Helaas is het nog steeds zo dat er geen structurele nazorg geboden wordt omdat er niet structureel gescreend wordt op mogelijke problemen. Het IDC maakt zich hier met partners in het veld al jaren hard voor en zal ook mee schrijven aan het actieplan dat naar aanleiding van het rapport gemaakt wordt zodat de nazorg verbetert: structurele screening, goede triage en dan verwijzen naar de juist zorg op de juiste plek.

Bekijk hier een item over dit onderwerp van het NOS-journaal.